SON MECLİS TOPLANTISI
SATSO Aralık Ayı Olağan Meclis Toplantısı Meclis Üyelerinin katılımı ile Meclis Başkanı Erdem Ercan Başkanlığında Meclis Toplantı Salonu’nda gerçekleştirildi. Meclis Toplantısında yoklama ve gündem maddelerinin oylanmasının ardından 1203 no’lu Meclis oturumuna ait tutanak görüşülerek oy birliği ile kabul edildi. Kasım ayı Kat’i Mizan ve ekleri ile Bütçe İzleme Raporu, Hesapları İnceleme Komisyonu Başkanı Tuncay Cebeci’nin sunumunun ardından oylanarak, meclis üyeleri tarafından tasdik edildi.
AYLIK FAALİYETLER
Yönetim Kurulu’nun aylık faaliyetleri ile ilgili ilgili bilgi veren SATSO Yönetim Kurulu Başkanı A. Akgün Altuğ, 2022 yılı değerlendirmesinde bulundu. Başkan Altuğ konuşmasında şunları dile getirdi:
“Dünya ve Türkiye ekonomisi açısından baktığımızda zor bir yılı geride bırakıyoruz. Özellikle; ABD, İngiltere, Euro bölgesi, Çin ve Japonya başta olmak üzere tüm ülkelerde yaşanan enflasyon uzun yıllardır görülmeyen yüksek rakamlara ulaştı.
TEDARİK ZİNCİRİ
2020 yılında yaşanan küresel salgın felaketinin en belirgin etkilerinden biri olan tedarik zincirinin bozulması 2 yılı aşkın süredir dünya ekonomisini olumsuz etkiliyor. Yine yaşanan çip krizi, Rusya – Ukrayna savaşı da küresel bazda ekonomiyi olumsuz etkileyen problemlerden bazıları. Ayrıca fed ve Avrupa Merkez Bankası’nın aldığı faiz arttırımı kararları sonucu ekonomistler tarafından 2023 yılında dünyada resesyon yaşanabileceği üzerine tahminler yapılıyor.
ARTIŞ TRENDİ
Böyle bir dönemde Türkiye ekonomisi, ilk üç çeyrekte sırasıyla yüzde 7,5, yüzde 7,7 ve yüzde 3,9 büyüdü. İlk iki çeyreğe göre, üçüncü çeyreğin büyüme hızında, küresel ekonomideki yavaşlamanın etkisiyle, dış talep ve sanayide ivme kaybına bağlı olarak bir düşüş görüldü ve yüzde 3,9 büyüme gerçekleşti. Bu ekonomik büyümede ihracatın olumlu etkilerini görüyoruz. Ülke ihracatımız, 2021 yılında yakaladığı artış trendini 2022 yılında da sürdürdü.
YENİDEN İNŞA
Diğer taraftan ülke olarak dış ticaret açığımız maalesef ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 168 artış göstererek -34 milyar dolardan -91 milyar dolara yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 84'den yüzde 69'a düşmüştür. 2023 yılında enflasyonun ivme kaybedeceği bir dönem olacağı beklentileri yüksek. Ülke olarak bu sürecin fırsatlarını da yakalayarak fiyat istikrarını yeniden inşa edebiliriz.
GÜVENLİ YATIRIM
Ayrıca, güvenli yatırım ortamı sağlandığı takdirde, yeni iş girişimleri, orta ve uzun vadede, inovasyon ve kurumsal gelişimle birlikte yönetilirse kazandırmaya devam edecektir. Yani üretmek her zaman kazandırır. Üretim için de devlet desteklerinin artması, makro ekonomik mali politikaların krizlere göre revize edilmesi gerekiyor. Bu arada ihracat tarafında, hammadde, enerji ve işçilik fiyatlarındaki artış devam ederken, döviz kurlarının sabit kalması, ihracatçı üzerinde bir baskı oluşturmaktadır. Bu yüzden, hammadde döviz kuru ve enflasyon dengesinin sağlanması da önem arz etmektedir.
100. YILI OLACAK
2023 yılı cumhuriyetimizin 100. Yılı olacak. Ekonomide de 100. Yılımıza yakışır bir ilerleme ve ivme kazanacağımıza inanıyorum. Türkiye ekonomisinden bahsederken Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan 2023 yılında geçerli olacak asgari ücret konusuna da değinmek istiyorum. 2023 yılı için açıklanan brüt ücret 10 bin 8 lira, net 8 bin 506 lira 80 kuruş olarak belirlendi. Yeni rakamın işverenimize aylık maliyeti 11 bin 759 lira 40 kuruş olacak. Belirlenen asgari ücret rakamının enflasyon karşısında ezilmemesi, işletme, işçi ve işveren arasındaki dengenin bozulmadan sürekliliğinin sağlanması için işverene yönelik devlet desteklerinin artarak devam etmesini temenni ediyorum. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan Karadeniz’de 58 milyar metreküplük yeni doğalgaz rezervinin bulunduğunu müjdeledi. Toplam rezervimiz 710 milyar metreküpe yükseldi. Bu rezervlerin kısa zamanda tüketiciye ulaşması ülke ekonomisinin ve hepimizin faydasına olacaktır. Hayırlı uğurlu olsun.
SAKARYA 2022 DEĞERLENDİRMESİ
Yılın son meclisinde şehrimizin ekonomisine dair genel bir değerlendirme yapacak olursak,
• 2022 yılında geçen yılın aynı dönemine göre, yatırım teşvik belgesi sayısı yüzde 58 arttı, sabit yatırım tutarı olarak kayda değer bir artış olmasa da yatırım adedi ve istihdam anlamında ilerleme yaşanmıştır.
• ihracatımız ilk 11 ayda 4.4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 azalış mevcut. Ancak aralık ayı beklentilerimize göre yılı 5 milyar doların üzerinde kapatarak geçen yılın rakamlarını yakalayacağımıza inanıyorum.
Ayrıca ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 151. Her ne kadar ihracatımızda azalma olsa da tükettiğinin çok daha üzerinde üreten bir şehir olmaya devam ediyoruz.
• İmalat sanayi sektörü dışında, önemini her zaman, her yerde dile getirdiğimiz tarım ve hayvancılık sektöründe ihracatın yüzde 15 arttığını görüyoruz. Tarım ve hayvancılık bakanlığı verilerine göre, ilimizde çiftçi kayıt sistemine kayıtlı 50 bin vatandaş var. Bunun yaklaşık 9 bini kadınlardan oluşuyor. Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı kadın sayısı en yüksek 8. İl olduk. Özellikle kırsal kesimde kadınların ekonomiye dahil olması bizim öncelikli hedeflerimizden biri. Yaptığımız projelerin de kadın istihdamına yönelik olmasına önem veriyoruz. Bu bağlamda bu gibi göstergelerde üst sıralarda yer almak bizi memnun ediyor.
• İlimizde toplam sigortalı sayısı geçen yıla göre yüzde 7 yani 20.255 kişi artarak yaklaşık 330 bine ulaştı. İş yeri sayısı yüzde 5 artarak 27.014 oldu.
İşkur verilerine göre; son dönemlerde hem açık iş pozisyonları, hem de işe yerleştirmeler ciddi oranlarda artış göstermektedir.
SGK verilerine göre de ilimizde toplam sigortalı sayısı 329 bin 325’tir. Bunların 255 bini 4a sigortalı çalışandır. Yani bu çalışan kesim, özel sektörde çalışanlar anlamına geliyor. Bu 255 bin çalışanı bizim üyelerimiz.
Bununla birlikte kasım ayında yaptığımız araştırmada 100 sanayici firmadan gelen yanıta göre gelecek aylarda istihdamda artış beklentisi var.
Pek çok firmamızın personel talep ettiğini görüyoruz. Buna yönelik olarak milli eğitim müdürlüğümüz, üniversitemizle de iş birliği çalışmaları yapıyoruz. Ayrıca çalışmaları hızla ilerleyen KOBİGEM projemiz de bu ihtiyaca destek sağlayacaktır.
• Özet olarak hem küresel çaplı problemlere, hem de ülkemizde yaşanan sıkıntılara rağmen Sakarya olarak direncimizin sağlam olduğunu kanıtladığımız bir yıl oldu.
2023 yılında bu olumsuzlukların bertaraf edilmesi ile ciddi bir ivme yakalayacağımıza inanıyorum.
Sakarya bu anlamda güçlü bir potansiyele sahip ve biz bu sermayemizi geleceğe endeksli bir şekilde değerlendireceğiz.
Biz Sakarya sektörel sorunlarına çözüm ararken, hükümetimiz de ülke ekonomisine ivme kazandıracak, büyüme potansiyelimizin arttırılmasına destek olacak ve enflasyonu düşürecek yeni politikalar belirlemelidir.
Kısa vadede KGF kredi paketininin çerçevesini genişleterek hızla devreye almalıdır. Biz, oda olarak KGF ile ilgili daha geniş kapsamlı bir programın açıklanması yönünde çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Bununla birlikte, ihracatta rekabet gücü, enflasyon-kur-faiz dengesinin arttırılması, iç piyasada ise işverenlerin, çalışanların ve halkın alım gücünün korunması adına vergi indirimleri ve reformu yapılması hepimizi rahatlatacaktır.
SAKARYA’NIN OLUMSUZ ALGISI
Bir konuya da özellikle değinmek istiyorum. Sakarya’nın sadece ekonomisi değil, sosyal yönü, ilimizin toplumsal algısı da bizim için önemlidir. Son zamanlarda Sakarya olarak gerek kadınlara yönelik çirkin olaylar, gerekse toplumsal şiddeti içeren üzücü olaylarla ülke gündemine geliyor, olmaktan üzüntü duyuyoruz. Az önce bahsettiğim ekonomi ile ilgili veriler sadece rakamlardan ibaret değildir, bunlar üretimdir, gayrettir. Bunca gayret, bunca gayret ilimizin iyi noktalara gelmesi için. Oysa yaşanan bu rahatsız edici konularla, tüm emekler heba ediliyor. Bizim kentimiz; kültür mozaiği, eşsiz doğası, verimli toprakları ile bir huzur coğrafyasıdır. Başarılarımızla, üretimimizle öne çıkmak için şehir olarak üstün çaba gösterirken, Sakarya’mızın, telaffuzu zor, çirkin olaylarla gündeme gelmesinden fazlasıyla rahatsız ve üzgünüz. Bu tür olayların da coğrafyası yoktur, çirkinlik her yerde çirkinliktir. Bunu da özellikle belirtmek istedim.
SATSO 2022
Sakarya ticaret ve sanayi odası olarak 2022 yılında en özel çalışmalarımızı tamamladık. Temel olarak birkaç tanesinden bahsetmek istiyorum. Bunların en başında tek durak hizmet binalarımız gelmektedir. 2018 yılında başladığımız projeyi söz verdiğimiz zamanda tamamladık. Hizmet binalarımız kurumsal varlık nedenimiz olan üyelerimize teşekkürümüzdür. Ayrıca, Sakarya Tarımsal Ürünler Mükemmelliyet Merkezimizi de tamamladık. SATSO A.Ş.’yi kurarak doku kültürü laboratuvarımızın işletmesini faaliyete geçirdik. Şu anda ihracat yapan bir konuma geldi. Bu projemiz de bizim gurur duyduğumuz, Türkiye’ye örnek gösterilen çalışmalarımızdandır. Bununla birlikte; büyüyen şehrimizin, gelişen üyelerimizin, kılavuzluğunu yapabilmek için bir adım önde olmak gerektiği anlayışı ile kurumsal revizyonlarımızı da yaptık. Oda akreditasyon modeli kapsamında akredite odalar arasında yer alan odamız, 'a' mükemmellik belgesini aldı. Şimdi de EFQM modeline geçmek için çalışıyoruz. Kurumsal işlemlerimiz için online hizmetler ve dijitalleşen SATSO çalışmalarımız hızla devam ediyor. Üyelerimizin rekabet kabiliyetlerini geliştirmeye yönelik SATSO akademiyi kurarak, mevcut yetkinliklerini güçlendirmeyi hedefledik. Profesyonel eğitim kadroları ile eğitim, seminer, gelişim ve değerlendirme programları düzenliyoruz. Nitelikli ve sürdürülebilir üretim gerekliliğinden yola çıkarak Sakarya Endüstri Master Planını hazırladık. Geleceğimizin üretim planına göre yönümüzü tayin etmeyi hedefliyoruz. Sakarya mutfak akademisi de fiziki olarak tamamlandı. İç tasarım işlemleri de en kısa zamanda bitecek. Hem güzel bir restoran, hem de Sakarya Mutfağını tanıtmaya yönelik bir eğitim akademisi olarak hizmete başlayacak.
COĞRAFİ İŞARETLER
2022 yılında başvurduğumuz 4 ürünümüzün coğrafi işaret başvuru süreci devam ediyor. Bunlar; Pamukova Çileği, Sakarya Bozası, Abaza Acıkası, Üre Tatlısı. Bir de çok yeni tescil aldığımız iki ürünümüz var onun da müjdesini vermek isterim. Kazımpaşa köftesi ve taraklı enginarı artık Sakarya mahreçli iki ürünümüzdür. Bunlar ana faaliyetlerimiz, bunların dışında üzerinde çalıştığımız birçok faaliyet ve projemiz var. Bugün itibariyle toplam üye sayımız yüzde 9 artarak 15 bin 804’e ulaştı. 2022 yılında yeni üye kaydı sayımız yüzde 23 arttı ve bin 893 firma odamıza üye oldu. Askıda üye sayımız ise yüzde11 azaldı. (3 bin 853’den 3 bin 386’a düştü.) 2023’te de aynı azim ve gayretle, sizlerle birlikte ilimize ve üyelerimize yönelik çalışmalarımız projelerimiz devam edecek. İş dünyası olarak en önemli beklentimiz üretimin devam etmesine yönelik desteklerin artması ve iç piyasada canlılığı sağlamak üzerine tedbirlerin alınması yönünde olacaktır.
İŞ PLANI ÇALIŞTAYI
2022-2026 döneminin ilk iş planı çalıştayını gerçekleştirdik. Çalıştayımızda şehrimiz ve odamız merkezinde, mevcut sorunlarımızı, çözüm önerilerimizi, bu önerilerin hayata geçmesindeki engelleri ve bu engelleri nasıl bertaraf edebileceğimize yönelik ciddi bir fikir alışverişi yaptık.
Çalıştayımız oldukça verimli geçti. Katılan arkadaşlara teşekkür ederim. Çalıştayımızdan çıkan genel sonuçlar özetle şu şekildedir:
*Sakarya’nın gelişim ve dönüşümü sanayi/ticaret- turizm- tarım üçgeninde ele alınmalıdır.
*Bu üç sektörün gelişmesinin gerekleri birer Master Plan ile netleşmeli, buna paralel şehrin yenilenmesi, sosyal ve kültürel olarak gelişmesi, çevre dostu geri dönüşüm uygulamaları ile istenen gelişim ve değişimi kolaylaştırıcı bir zemin sağlamalıdır.
*Paralelde başarılması gereken bir diğer konu “Eğitim Kalitesi”nin artmasıdır.
*Bunun için sanayi/ticaret-tarım-turizm sektörleri, ihtiyaç duyduğu nitelik ve niceliği ortaya koymalı. Meslek liseleri ve üniversitelerdeki eğitim programları yenilenip, geliştirerek sonuç alınmalıdır.
*Bu çalışma bir kez daha ekonominin büyümesi için şehrin kültürel çeşitliliği ile hoşgörü ikliminin gelişmesi, bunun için kültür ve sanat etkinliklerinin önemini öne çıkartmıştır.
*Keza ihtiyaç duyduğumuz üretken düşünen nitelikli işgücü ve iş insanları kültürel anlamda da zenginleştirilmelidir.
Sakarya’nın kendi içinde oluşturacağı sinerji ile birlikte komşu iller, Ankara ve uluslararası platformlarda da karşılık bulması çok daha kolay olacaktır.
Yukarıdaki maddelerden herhangi birisinin eksikliğinin diğerlerine de geri çekeceği, birisindeki başarının diğerlerinin de işini kolaylaştıracağı bu çalışmada bir kez daha görülmektedir.
Dünyanın en büyük ekonomileri KOBİ’lerle büyüyor. Şehrin kalkınması için KOBİ’lerimizin, küçük ve orta ölçekli işletmelerimizin büyümesinin önünü açmalıyız. KOBİ’lerimizin sağlıklı büyümesini sağlamak için mekânsal planlamaya ihtiyaç var. Bu ay ziyaretlerimizin ana gündem maddelerinden biri de bu konu idi.
Tüm kurumlarla bu yönde hem fikiriz. Küçük sanayi sitelerinin şehir merkezinin dışına çıkarılması ve yeni alanlarda oluşması için çalışmalarımız devam edecek. Bu, aynı zamanda köklü bir kentsel dönüşümü de beraberinde getirecektir.
HUZUR HAKLARI BAĞIŞLANDI
Geçen ayki meclis toplantımızda görüştüğümüz üzere huzur haklarımızla yardım faaliyetlerimize başladık. Bu konuda yönetim kurulu üyemiz Behlül Bayrak, 6. Meslek komitemizle birlikte çalıştı. Aile ve sosyal politikalar il müdürlüğüne kayıtlı ihtiyaç sahibi 155 çocuğumuza mont ve bot temininde bulundu. Dün Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğümüze teslim ettiler. Çok hayırlı ve güzel bir çalışma oldu. Başta sizlere ve desteklerinden dolayı 6. Meslek komitemize teşekkür ediyorum. Bu tür yardım çalışmalarımız sizlerin desteği ile devam edecek
TAHKİM VE ARABULUCULUK MERKEZİ
Bir de Tahkim ve Arabuluculuk kurulumuzla ilgili bilgi vermek istiyorum. Ticari uyuşmazlıkların mahkeme dışında alternatif çözüm yollarına ilişkin Türk hukukunda düzenlemelere bakıldığında iki çözüm yolu ile karşılaşılmaktadır. Bunlar, arabuluculuk ve tahkimdir. Bu çözüm yollarını kullanma konusunda üyelerimizi teşvik etmek ve bu hizmetleri kolaylaştırmak için bildiğiniz gibi SATSO olarak Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi’ni oluşturmuş bulunmaktayız. Arabuluculuk ve tahkim kurulumuz ve ofisimiz aktif bir şekilde kullanmanız için hazırdır. Hukuksal ticari sorunların çözümü için faydalanmanızı tavsiye ederim.”
2023 YILI GELİR GİDER BÜTÇESİ
Başkan Altuğ’un konuşmalarının ardından toplantının 2023 yılı bütçe görüşmeleri maddesine geçildi.
2023 yılı gelir gider bütçesi meclis üyeleri tarafından karara bağlandı. Bütçe ile ilgili yapılan çalışmalar hakkında SATSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Volkan Terzioğlu açıklamada bulundu.
Terzioğlu açıklamasında şunları dile getirdi:
“Bütçemizin gelir kısmı, 2022 gerçekleşme rakamlarına, Odanın mevcut üye yapısına, fiyat tarifesine ve 2023 yılı muhtemel iş hacmi göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Oda ücretlerine yeniden değerleme oranı ve enflasyon oranları göz önüne alınarak artışlar yapılmıştır. Ayrıca üyelerimiz için aidat ve kayıt ücretinin artışı kanuni üst sınırın oldukça altında tutulmuştur. Ayrıca, geçmiş dönem borcu olmayan üyelere tüm Oda Sicil belgeleri ücretsiz verilmeye devam edilecektir. Bütçenin gider kısmında ise geçen yılki gerçekleşme oranları göz önünde bulundurularak, Odamızda oluşabilecek zaruri giderler, üyelere verilecek hizmetler ve yıl içinde yapılması planlanan faaliyet ve projeler göz önünde bulundurularak tahminde bulunulmuştur.”
BİR RED OYU
SATSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Volkan Terzioğlu’nun konuşmalarının ardından SATSO Meclis Üyeleri görüşlerini paylaşarak bütçenin hayırlı olması temennilerinde bulundular. 2023 yılı gelir gider bütçesi meclis üyeleri tarafından oylandı. 71 kabul 1 red oyu 1 geçersiz evet oyu ile oy çokluğu ile 60 milyon 137 bin 10- TL. olarak bağlanmıştır.
2023 bütçesi ile ilgili değerlendirmede bulunan SATSO Yönetim Kurulu Başkanı A. Akgün Altuğ, bütçenin hayırlı olmasını dileyerek şunları dile getirdi:
“Bilindiği üzere kanunumuza ve yönetmeliklerimize göre aralık ayı meclisimizde, bir sonraki yıl bütçesini görüşerek karara bağladık. Katkılarınızdan dolayı hepinize teşekkür ediyorum. Bütçemizin Odamıza, şehrimize ve ülkemize hayırlar getirmesini temenni ediyorum. 2023 yılının sevginin, saygının, barışın ve kardeşliğin egemen olduğu, hoşgörüyle güzelliklerin paylaşıldığı bir yıl olmasını diliyor, başta üyelerimiz olmak üzere bütün vatandaşlarımızın sağlıklı, huzurlu ve mutlu bir yıl geçirmesini temenni ediyorum. Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu Türkiye yüzyılı söyleminden yola çıkarak gerçekten Sakarya’nın ve Türkiye’nin yüzyılı olmasını temenni ediyorum.”
